Open Source licenties: een vergelijking tussen (L)GPL, MIT en Creative Commons

Published on Jun 04, 2010

"Open source" is in de volksmond nogal snel synoniem voor "gratis" en ergens is dat ook perfect begrijpelijk. Open source software kan namelijk meestal gewoon gratis gedownload en gebruikt worden. Wat veel web designers echter niet weten is dat er belangrijke verschillen bestaan tussen de verschillende open source licenties zoals GPL, LGPL en MIT om er maar enkele te noemen.

En toegegeven, ook voor ons was (of is) het niet altijd helemaal duidelijk wat de wildgroei aan licenties nu juist betekent. Zodra je echter een commercieel project aan het uitbouwen bent, wordt het belangrijk exact te weten welke (jQuery) plugins, libraries of broncode je mag gebruiken in je project en onder welke voorwaarden dit mag. Het zou zonde zijn een groot project uit te bouwen om bij lancering een brief in je bus te krijgen van een advocaat omdat je gezondigd hebt tegen copyright van anderen. Bye bye project ... hello lawsuit! Verschillende open source licenties Tot onze verbazing wilden of konden veel software ontwikkelaars geen antwoord geven op onze vraag of we een bepaalde library al dan niet mochten gebruiken in ons project. Steeds werden we doorverwezen naar onze raadsman om een kostelijk antwoord te formuleren op onze vragen. Ook op LinkedIN of andere fora werd onze vraag steevast afgewimpeld.

Niet erg behulpzaam of verhelderend om zo met licenties om te springen dachten we zo en we gingen dan maar zelf zo goed als mogelijk op onderzoek uit. Let op: GoodBytes is geen advocatenkantoor (thank god) en hoopt dat ook nooit te zullen zijn. Dit artikel is dan ook enkel onze eigen interpretatie van enkele licenties die we regelmatig tegenkomen zonder dat hier enig legaal advies verstrekt wordt. Twijfel je, doe dan net zoals men ons heeft aangeraden en raadpleeg een raadsman :).

GPL versus LGPL

De GPL of "GNU General Public License" is een van de meest gebruikte licenties in open source land. Kort gezegd komt het erop neer dat je software die onder deze licentie valt gratis mag gebruiken en zelfs mag verspreiden. Je kan zelfs kosten aanrekenen om die software te verspreiden. Deze licentie is vaak niét geschikt voor commerciële projecten. Je bent namelijk verplicht om wijzigingen opnieuw vrij te geven onder dezelfde originele GPL-licentie.

Ook valt je eigen ontwikkelde software onder de noemer "afgeleid werk" en dient de broncode van deze software ook vrijgegeven te worden onder de GPL licentie. Deze licentie dient dus vooral om te vermijden dat het werk gebruikt kan worden in projecten van commerciële aard. De LGPL licentie is een lossere of vrijere licentie in die zin dat je eigen code niet moet vrijgegeven worden onder de LGPL-licentie wanneer je een LGPL-library zou gebruiken. Wel dien je wijzigingen die gemaakt worden aan de gebruikte LGPL-code opnieuw terug vrij te geven.

Je eigen code blijft wel je eigen eigendom en die mag je onder je eigen gekozen (commerciële) licentie laten vallen. LGPL wordt ook vaak "Library" GPL genoemd omdat in veel gevallen ontwikkelaars enkel graag een bepaalde plugin willen gebruiken om hun applicatie te verfijnen, zonder dat ze hun gans project moeten vrijgeven onder een GPL licentie. Lees hier zeker het document "Why you shouldn't use the LGPL license".

Voor ontwikkelaars van open source software kan het namelijk voordeliger zijn om de GPL-licentie te gebruiken, omdat commerciële projecten dan geen gebruik kunnen maken van de software. Omgekeerd kan dit natuurlijk ook een nadeel zijn, want dan zullen vele commerciële webbouwers op zoek gaan naar alternatieve libraries met dezelfde functionaliteit maar met een lossere licentie.

MIT

De MIT-license is zonder twijfel de meest geschikte licentie om te gebruiken binnen commerciële projecten. De plugins of libraries die vallen onder de MIT-licentie kunnen namelijk zonder enige restrictie gebruikt worden inclusief het wijzigen, verspreiden en verkopen van de component binnen commerciële software.

De énige verplichting is dat je de originele licentie behoud en mee opneemt in je software. Let hier vooral mee op wanneer je bijvoorbeeld je JavaScript files gaat minify'en. Alle onnodige code (en dus ook licentiecommentaren) wordt hierdoor verwijderd om kleinere bestanden over te houden. In een toekomstig artikel over performantie gaan we hier dieper op in.

Creative Commons

Wanneer je op zoek gaat naar fotomateriaal, iconen of photoshop brushes, dan vallen die vaak onder een van de Creative Commons licenties. Met deze licenties kan aangegeven worden of foto's en ander grafisch/creatief materiaal gebruikt mag worden voor commerciële doeleinden en onder welke voorwaarden dit al dan niet is toegestaan. De CC-licenties zijn op zich erg duidelijk en leesbaar - wat ook het doel is van deze licenties.

Twijfel je toch nog, dan kan je gebruik maken van http://creativecommons.org/choose/, een simpel tooltje waarmee je zelf kan aangeven via een formuliertje op welke manier je je werk wil vrijgeven. Daarna wordt automatisch de meest geschikte licentie voor je wordt uitgezocht. Handig! Creative Commons

Overige licenties

Om het allemaal nog wat moeilijker te maken bestaan er nog veel andere open source licenties. Zo zijn er bijvoorbeeld de Apache en BSD licenties. Binnen web design zal je echter hoofdzakelijk de MIT, CC en (L)GPL licenties tegenkomen. Daarom gaan we in dit artikel niet dieper in op alle andere bestaande licenties. Meer informatie over Apache, BSD en andere licenties kan je vinden in dit overzicht.

Conclusie

Wanneer je als webontwikkelaar gebruik maakt van plugins of grafische bestanden van andere ontwerpers, zorg er dan voor dat je steeds de licentie nakijkt en blijf weg van libraries die een licentie hebben die niet compatibel is met je eigen werk. Ga steeds correct om met de licenties die verbonden zijn aan werk van iemand anders en contacteer bij twijfel de auteur van het stukje software of de grafische bestanden die je wil gebruiken.

Heel vaak krijg je van zulke mensen positieve feedback terug. Ook zij appreciëren namelijk dat je correct met hun werk omspringt en ze zullen de eersten zijn om je hiermee te helpen. Now go out and play!

Extra links en informatie

Smashing Magazine: a short guide to open-source and similar licences Creative Commons Open source licences

No comments? But that’s like a Gin & Tonic without the ice?

I’ve removed the comments but you can shoot me a message on LinkedIn to keep the conversation going.